NIP – czym jest Numer Identyfikacji Podatkowej i jak go sprawdzić?
Kilka lat temu zarówno osoby prywatne, jak i przedsiębiorcy korzystali z numeru NIP. Jednak obecnie sytuacja uległa zmianie, a osoby prywatne używają jedynie numeru PESEL. Jakie są przyczyny tego przejścia i kto obecnie jest uprawniony do posiadania numeru NIP oraz jaki jest jego rzeczywisty cel?
Z tego artykułu dowiesz się:
Co to jest numer NIP i do czego służy?
Co oznacza skrót NIP? Jest to Numer Identyfikacji Podatkowej. Jak łatwo się domyślić, służy on przede wszystkim Urzędowi Skarbowemu do identyfikacji podmiotów gospodarczych. Można powiedzieć, że numer NIP jest dla firm tym, czym numer PESEL dla osób prywatnych.
Numer NIP został wprowadzony w 1996 roku, a do 2011 nadawany był zarówno działalnościom gospodarczym, jak i osobom fizycznym. Warto wiedzieć, że NIP nadaje Naczelnik Urzędu Skarbowego podczas rejestracji działalności.
Istnieje również NIP europejski, który nadawany jest podmiotom działającym na terenie Unii, aby mogli oni dokonywać transakcji wewnątrzwspólnotowych.
NIP — ile cyfr posiada numer identyfikacji podatkowej?
Numer NIP jest unikalny i przypisywany na stały okres prowadzenia działalności. Składa się z 10 cyfr, przy czym trzy pierwsze cyfry to kod Urzędu Skarbowego, który go przydzielił, a ostatnia cyfra to tzw. liczba kontrolna.
Kto może posiadać NIP?
Jeszcze dekadę temu każdy obywatel miał numer NIP. Obecnie jednak został on całkowicie zastąpiony przez numer PESEL. Numer NIP jest obecnie zarezerwowany wyłącznie dla działalności gospodarczych i jest przypisany do każdej firmy.
Ważne!
Gdy przychód przekroczy w danym miesiącu 50% minimalnego wynagrodzenia, działalność automatycznie staje się działalnością gospodarczą. Oznacza to m.in. konieczność uzyskania numeru NIP.
Jak sprawdzić, czy posiadasz NIP? Jeśli nie prowadzisz działalności, to nie posiadasz numeru NIP. A jeśli chcesz zweryfikować jego poprawność, musisz udać się do właściwego Urzędu Skarbowego.
Rodzaje NIP — rodzaje formularzy podatkowych przy rozliczeniach
Przy rozliczeniach z Urzędem Skarbowym dostępne są różne formularze podatkowe. Którego z nich powinieneś użyć?
- NIP-8 — przeznaczony dla podmiotów zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym.
- NIP-2 — formularz ten składają osoby lub podmioty, które nie posiadają osobowości prawnej, lecz są płatnikami podatków lub składek na ubezpieczenie zdrowotne lub społeczne.
- NIP-7 — złożenie tego formularza jest konieczne, jeśli chcesz zaktualizować dane.
- NIP-3 — skorzystaj z tego formularza, gdy planujesz określić lub zmienić zgłoszone dane w Urzędzie Skarbowym.
Jak uzyskać numer NIP?
Osoby fizyczne, które prowadzą działalność gospodarczą, są zobowiązane dołączyć wniosek o nadanie numeru NIP podczas zakładania firmy. Ten proces odbywa się za pośrednictwem formularza CEIDG-1. Przyznanie numeru NIP zwykle trwa maksymalnie kilka dni.
Osoby, które nie prowadzą działalności gospodarczej, mogą ubiegać się o przyznanie numeru NIP w urzędzie skarbowym, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania, poprzez wypełnienie formularza NIP-3. Najczęściej to pracodawca dokonuje zgłoszenia identyfikacyjnego.
Warto wiedzieć: Mikrorachunek podatkowy – wszystko, co musisz wiedzieć >>
Jak sprawdzić NIP?
Skąd pozyskać numer NIP już wiesz. Ale jak go zweryfikować? Na stronie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej możesz sprawdzić numer NIP praktycznie każdej firmy. Wystarczy, że posiadasz numer REGON, nazwę firmy lub adres jej głównej siedziby.
A co z weryfikacją numeru NIP europejskiego? Do tego celu służy specjalny system unijny o nazwie VIES – „VAT Information Exchange System”. Znajdziesz go w wyszukiwarce na stronie Komisji Europejskiej.
Jak sprawdzić swój NIP po PESELu?
Nie istnieje opcja sprawdzenia numeru NIP na podstawie numeru PESEL. Obecnie ten numer nie jest już nadawany osobom prywatnym, a do weryfikacji wymagane są dane firmy.
Jak sprawdzić NIP osoby fizycznej i prywatnej?
Aktualnie osoby prywatne nie korzystają z numeru NIP, w przeciwieństwie do osób fizycznych. Weryfikacja NIP osoby prywatnej wymaga posiadania danych firmy.
Jak sprawdzić NIP firmy?
Znalezienie firmy po numerze NIP, REGON, nazwie lub adresie jest łatwe. Wystarczy jedna z tych informacji, a większość znajdziesz za pomocą wyszukiwarki Google. Dla bardziej szczegółowych danych odwiedź stronę Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Jak sprawdzić NIP w Internecie?
Chcąc zweryfikować poprawność swojego NIP, wpisz 10 cyfr w wyszukiwarkę na stronie podatki.gov.pl. To szybsza metoda niż osobista wizyta w Urzędzie Skarbowym.
Jak posługiwać się numerem NIP?
NIP to nieopcjonalny numer identyfikacyjny, niezbędny do celów podatkowych. Jego stosowanie jest obowiązkowe i służy identyfikacji podatkowej. Numer NIP jest również przydatny do weryfikacji danych firmy, co może być istotne w przypadku dwóch firm funkcjonujących pod podobną nazwą.
Ciekawym aspektem jest to, że posługiwanie się numerem NIP może ułatwić procesy rozliczeniowe. W niektórych sytuacjach paragon z numerem NIP może zastąpić fakturę.
Podanie numeru NIP jest także niezbędne w przypadku wnioskowania o kredyt dla firm, niezależnie od jego typu.
Co jeszcze warto wiedzieć o numerze identyfikacji podatkowej?
Paragon do kwoty 450 zł brutto (100 euro) z NIP nabywcy jest nazywany fakturą uproszczoną, równoważną tradycyjnej fakturze. W sytuacji takich paragonów, nie jest wymagane składanie wniosku o standardową fakturę dla potwierdzenia zakupu. Numer NIP ułatwia zatem prostsze rozliczenia z kontrahentem.
Sprawdź: Lista obowiązkowych podatków. Które trzeba płacić, a kiedy można ich uniknąć? >>
NIP a REGON – różnice
Bardzo często obok numeru NIP pojawia się równie powszechny numer, zwany skrótem REGON. Czym jest i w jaki sposób jest powiązany z numerem NIP? REGON to skrót od Rejestru Gospodarki Narodowej, prowadzonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Ten termin odnosi się również do dziewięciocyfrowego identyfikatora nadawanego podmiotom zarejestrowanym w tym rejestrze. W jakim celu jest on przyznawany?
Rejestr Gospodarki Narodowej gromadzi informacje o wszystkich podmiotach gospodarczych działających na terenie kraju. Zawiera on m.in. dane dotyczące zatrudnienia w firmie, jej formy prawnej oraz przypisanego numeru NIP. REGON dostarcza zdecydowanie więcej informacji niż numer NIP, który pełni jedynie funkcję identyfikacji podatkowej.