Elektroniczne postępowanie wieczystoksięgowe – na czym polega?
W 2016 r. Kodeks postępowania cywilnego znowelizował przepisy dotyczące składania wniosków o rejestrację nieruchomości i hipoteki za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Do tej pory notariusz po sporządzeniu aktu notarialnego miał kilka dni na złożenie wniosku o wpis do rejestru nieruchomości i hipoteki. W tym momencie nieuczciwy właściciel nieruchomości może ją odsprzedać.
Aby zapobiec tego typu manipulacjom i zwiększyć bezpieczeństwo obrotu nieruchomościami, wprowadzono możliwość składania wniosków mieszkaniowych i ksiąg hipotecznych za pomocą systemu teleinformatycznego.
Podmioty uprawnione do składania elektronicznych wniosków
Zgodnie z Art. 626 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, obowiązek składania wniosków o wpis do księgi wieczystej za pomocą systemu teleinformatycznego otrzymały trzy podmioty, tj. notariusz, komornik oraz naczelnik Urzędu skarbowego (jako organy egzekucyjne), z tym, że wymieniona czynność w stosunku do naczelnika urzędu skarbowego została ograniczona tylko do wpisu wniosku w dziale III i IV księgi wieczystej.
Wnioski o wpis do księgi wieczystej są możliwe dzięki uzyskaniu przez wymienione podmioty aktywnego dostępu do internetowej przeglądarki ksiąg wieczystych oraz certyfikatu dostępu. Składane przez wymienione podmioty wnioski o wpis do księgi wieczystej za pośrednictwem systemu elektronicznego opatrywane są kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
W przypadku, gdy dokumenty stanowiące podstawę do wpisu do księgi wieczystej są sporządzone w wersji elektronicznej, wymienione w Art. 626 podmioty mają obowiązek dołączyć te dokumenty do wniosku składanego w formie elektronicznej.
Jeżeli jednak dokument nie jest dostępny w formie elektronicznej, notariusz, komornik i naczelnik urzędu skarbowego muszą w terminie 3 dni przesłać dokumenty stanowiące podstawę wpisu do sądu właściwego do prowadzenia ksiąg wieczystych. Data złożenia wniosku o wpis.
W przypadku wniosków składanych przez notariuszy i komorników obowiązek poprawienia lub uzupełnienia wniosku spoczywa odpowiednio na akcie notarialnym lub wierzycielu.
Jednocześnie sąd za pośrednictwem systemu teleinformatycznego komornika informuje wierzyciela o obowiązku poprawienia lub uzupełnienia wniosku, wskazując rodzaj braków formalnych uniemożliwiających prawidłowe rozpatrzenie wniosku.
Cel elektronicznego postępowanie wieczystoksięgowego
Wprowadzenie elektronicznych procedur dla ksiąg wieczystych znacznie usprawniło rejestrację hipotek gruntowych i zwiększyło bezpieczeństwo w zakresie obrotu nieruchomościami.
Szybkie i bezpieczne przekazywanie informacji do usług wydziałów wieczystoksięgowych w zakresie sprzedaży nieruchomości pozwoliło na zminimalizowanie działań pozwalających na odsprzedaż nieruchomości.
Elektroniczny wniosek o wpis do księgi wieczystej
Procedury operacyjne korzystania z systemów teleinformatycznych w zakresie wniosku o ujawnienie księgi wieczystej są następujące:
Wniosek o udostępnienie księgi wieczystej składa za pośrednictwem systemu teleinformatycznego notariusz, komornik lub naczelnik urzędu skarbowego.
Po złożeniu wniosku o wejście do systemu teleinformatycznego wzmianka o wniosku jest automatycznie umieszczana w odpowiednim dziale księgi wieczystej. Ten sprawny i automatyczny wpis, o którym mowa w księdze wieczystej, to istota procesu księgowania wieczystego za pośrednictwem systemów teleinformatycznych.
Dodatkowo za godzinę, minuty i sekundy wejścia wniosku do systemu uważa się czas wejścia wniosku za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, a za godzinę, minuty i sekundy wejścia wniosku do systemu uważa się .
Zgodnie z Ustawą z dnia 6 lipca 1982 r. Art. 8 i 9, wzmianka o wniosku wyłącza rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych oraz stanowi ostrzeżenie dotyczące niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości.
Wprowadzona do księgi wieczystej wzmianka informuje również o tym, że do danej księgi wieczystej złożono wniosek o wpis, a wniosek ten nie jest jeszcze załatwiony. Z chwilą załatwienia złożonego wniosku, może on zmienić całkowicie treść księgi wieczystej, oczywiście w zakresie określonym we wniosku.
Innymi słowy wzmianka może ostrzegać ewentualnego nabywcę nieruchomości, że w zakresie ujawnionym we wzmiance, zaufanie do księgi wieczystej powinno być ograniczone, a podjęcie decyzji o nabyciu takiej nieruchomości, wymaga co najmniej wnikliwej analizy wpisów zawartych w księdze wieczystej oraz złożonych do tej księgi wieczystej dokumentów.
Wzmiankę o wniosku wykreśla się z urzędu, niezwłocznie po dokonaniu wpisu, po uprawomocnieniu się postanowienia o odmowie dokonania wpisu lub o odrzuceniu wniosku albo o umorzeniu postępowania albo po uprawomocnieniu się zarządzenia o zwrocie wniosku.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego.
- Ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowanie cywilnego oraz niektórych innych ustaw.
- Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece.